ΓΚΡΕΜΙΖΟΝΤΑΣ ΤΟΥΣ ΜΥΘΟΥΣ ΤΗΣ ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΗΣ

Στις 18 Γενάρη ξεκινάει η χειμερινή εξεταστική, κάτι το οποίο σηματοδοτεί μια σαφή αλλαγή της καθημερινότητας της σχολής. Η εικόνα με τις πολλές παρέες και τα πηγαδάκια όπου κυριαρχούν η ζωντάνια και οι κουβέντες ποικίλου ενδιαφέροντος, θα αντικατασταθεί από φοιτητές με έκδηλο άγχος και αγωνία για τα θέματα τα οποία θα κληθούν να αντιμετωπίσουν. Τα βοηθήματα και οι σημειώσεις θα μονοπωλούν το ενδιαφέρον και ταυτόχρονα το περιεχόμενο και η δυσκολία των διαγωνισμάτων θα αποτελούν τα μοναδικά αντικείμενα συζήτησης.

Γιατί τελικά όμως όλα αυτά; Η συνηθισμένη απάντηση είναι ότι η εξεταστική αποτελεί μια διαδικασία απολύτως αναγκαία και συμπληρωματική για τα εξάμηνα, διότι με αυτόν τον τρόπο θα διαπιστωθεί το κατά πόσο ο καθένας από μας εμπέδωσε τις απαιτούμενες γνώσεις, έλαβε την αναγκαία κατάρτιση στο χρονικό διάστημα που προηγήθηκε κτλ.
Υπάρχει όμως και μια διαφορετική άποψη από την παραπάνω, η οποία επιδιώκει να αναδείξει το λάθος σκοπό και τα προβληματικά χαρακτηριστικά της εξεταστικής διαδικασίας.

ΜΥΘΟΣ 1ος: Μέσω της εξεταστικής διαπιστώνεται το κατά πόσο οι φοιτητές κατανόησαν τις παρεχόμενες γνώσεις στη διάρκεια του εξαμήνου.
Αν κοιτάξει κανείς την κατάσταση που βιώνουν καθημερινά οι φοιτητές, διαπιστώνει ότι τα μέσα με τα οποία έρχονται σε επαφή για να εμπεδώσουν το γνωστικό αντικείμενο της σχολής δεν είναι και τα πιο ιδανικά. Βιβλία δυσνόητα , ωράρια εξουθενωτικά, συνεχόμενες πρόοδοι που δεν ευνοούν σε καμία περίπτωση την περαιτέρω κατανόηση της ύλης, συνθέτουν το παζλ των σκόρπιων γνώσεων που λαμβάνει ο καθένας από μας. Συνεπώς, η εξεταστική έρχεται ως μια μηνιαία διαδικασία που δεν αποτελεί τίποτε άλλο παρά "σαφάρι" αποστήθισης αποσπασματικών γνώσεων, χωρίς καμία προοπτική μετατροπής τους σε κάποια κοινωνική πρακτική και σύνδεσής τους με το περιβάλλον της αγοράς εργασίας.

ΜΥΘΟΣ 2ος: Η εξεταστική είναι αναπόσπαστα συνδεδεμένη με το κομμάτι της εκπαιδευτικής διαδικασίας που προηγήθηκε.
Το επιχείρημα αυτό αποδομείται εύκολα, καθώς –όπως διαπιστώνεται και στη σχολή μας- τα θέματα των διαγωνισμάτων πολλές φορές καθορίζονται από τις ιδιαιτερότητες του καθηγητή και δεν σχετίζονται άμεσα με το περιεχόμενο των αντίστοιχων συγγραμμάτων, ακόμη και των ασκήσεων που επιλύονται μέσα στο μάθημα . Ουσιαστικά, η τελική εξέταση –σε αρκετές περιπτώσεις- δεν αποτελεί μια φυσική απόληξη της διδασκαλίας αλλά περισσότερο διαμορφώνεται από την υποκειμενικότητα του καθηγητή, χωρίς να συνδέεται με τα περιθώρια ανταπόκρισης των φοιτητών στις απαιτήσεις του κάθε μαθήματος. Είναι χαρακτηριστικό ότι σε πολλά μαθήματα της σχολής(π.χ. Μηχανική2,Fortran κ.ά.) εδώ και χρόνια τα ποσοστά κοψιμάτων είναι πολύ υψηλά, ωστόσο οι καθηγητές εμμένουν στο να επιλέγουν θέματα ασύμβατα με τη διδασκαλία, θεωρώντας – με αυτόν τον τρόπο - ως μοναδικό υπεύθυνο τους ίδιους τους φοιτητές.

ΜΥΘΟΣ 3ος: Η εξεταστική δίνει τη δυνατότητα στους διδάσκοντες να κρίνουν με ισότιμους όρους (λόγω των κοινών θεμάτων) όλους τους εξεταζόμενους φοιτητές.
Ειδικά τα τελευταία δύο χρόνια, βλέπουμε στη σχολή μας να έχει καθιερωθεί – σε πολλά μαθήματα - με μόνιμο τρόπο το μοντέλο των συχνών παραδόσεων ασκήσεων, της εξέτασης προόδων κ.α. Η μεγάλη πλειοψηφία των διδασκόντων υπόσχεται διαρκώς ότι η προσμέτρησή τους στον τελικό βαθμό θα είναι θετική και επαυξημένη χωρίς αρνητική βαθμολόγηση για κανέναν. Η εμπειρία όμως από τις τελευταίες εξεταστικές έχει αποδείξει άλλα. Σε μια σειρά από μαθήματα, οι φοιτητές που απείχαν από την πρόοδο ή που δεν παρέδωσαν ασκήσεις προβιβάζονται πολύ πιο δύσκολα έστω και αν έχουν συγκεντρώσει τις απαιτουμένες μονάδες στο τελικό διαγώνισμα. Επομένως, πρόκειται για την παγίωση επιπρόσθετων εξεταστικών φίλτρων, κάτι που οδηγεί σε μια άμεση κατηγοριοποίηση των φοιτητών πριν ακόμα διεξαχθεί η εξεταστική, καθώς αυτό που ίσχυε παλαιότερα-ότι αρκεί βαθμός μεγαλύτερος ή ίσος του 5 στην τελική εξέταση για να περάσει κάποιος το μάθημα - πλέον τίθεται υπό αμφισβήτηση.

ΜΥΘΟΣ 4ος: Η εξεταστική δίνει κίνητρα στους φοιτητές και επομένως μόνο θετικά συμβάλλει στην εξοικείωσή τους με το γνωστικό αντικείμενο.
Το παραπάνω επιχείρημα πέρα από το ότι είναι λανθασμένο για τους λόγους που αναφέρθηκαν προηγουμένως, πάσχει και για έναν επιπλέον λόγο. Το συνολικό κλίμα που επικρατεί κατά τη διάρκεια της εξεταστικής μόνο ελκυστικό δε μπορεί να χαρακτηριστεί για έναν φοιτητή. Ο ατομικός δρόμος στον οποίον εκ φύσεως οδηγεί η διαδικασία αυτή και ο ανταγωνισμός που επέρχεται από αυτόν καθιστούν το μήνα των διαγωνισμάτων ιδιαίτερα ψυχοφθόρο και δύσκολα αποδοτικό. Και αν μέσα σε όλα αυτά προσθέσουμε και την ολοένα και πιο σκληρή επιτήρηση των τελευταίων εξεταστικών (επιτηρητές που σε ακολουθούν ακόμα και στην τουαλέτα, σε αλλάζουν αίθουσα ανάλογα με την κατανομή των ονομάτων ακόμα και όταν η αίθουσα που αντιστοιχεί το όνομά σου είναι γεμάτη!), καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι πρόκειται για μια διαδικασία όπου εξ΄ αρχής υπεύθυνος και ύποπτος για το καθετί θεωρείται μόνο ο φοιτητής. Συνεπώς, τις συνθήκες για την παροχή κινήτρων μόνο θετικές δε θα τις χαρακτηρίζαμε.

Με βάση τα παραπάνω, αυτό το οποίο θέλουμε νε τονίσουμε είναι ότι οι προβληματικές της όποιας εξεταστικής διαδικασίας οφείλονται στον ίδιο το λόγο για τον οποίο διεξάγεται όχι μόνο στο πανεπιστήμιο αλλά και οπουδήποτε αλλού. Αυτός δεν είναι άλλος από την κατανομή των εκπαιδευόμενων με βάση τις απαιτήσεις του Υπουργείου και της εκάστοτε κυβέρνησης. Αυτό αποδεικνύεται από το γεγονός ότι κάθε εξεταστική διαδικασία (είτε αφορά το σχολείο, είτε το πανεπιστήμιο, είτε το χώρο εργασίας) θεωρείται το διαβατήριο για να καταλάβουν "δίκαια" οι εκπαιδευόμενοι κάποιες ανώτερες θέσεις, οι οποίες όμως έχουν εξ’ αρχής καθορισμένο αριθμό και άρα οι προσπάθειες του καθενός από μας μπορούν εύκολα να αποβούν άκαρπες ακόμα και αν συνοδευτούν από υψηλές επιδόσεις (π.χ. στις Πανελλήνιες ακόμα και αν όλοι γράψουν τέλεια, μερικοί από αυτούς θα περάσουν στις σχολές προτίμησής τους). Επίσης, μέσα από τις εξετάσεις εμπεδώνεται ένα συγκεκριμένο πλαίσιο εντατικοποιημένου και πειθαρχημένου ατόμου που υπακούει στις εντολές του κάθε εξεταστή, συνεπώς προλειαίνεται – μέσα από τη διαδικασία αυτή - η δημιουργία αντίστοιχου μοντέλου εργαζομένου.

Απέναντι σε όλα αυτά, πρέπει ως φοιτητές να αντιμετωπίσουμε συλλογικά τις προβληματικές της παραπάνω διαδικασίας, κόντρα στη λογική του ατομικού δρόμου και με σκοπό την απάντηση στα φαινόμενα καθηγητικής αυθαιρεσίας και προσβλητικής συμπεριφοράς απέναντι σε φοιτητές.

Απαιτούμε από καθηγητές και επιτηρητές ισότιμη συμπεριφορά για εμάς και τους συμφοιτητές μας. Σε περίπτωση που προσβάλλουν τον οποιοδήποτε φοιτητή μέσα στην αίθουσα έχουμε κάθε δικαίωμα να απαντήσουμε.
Σε περίπτωση μαζικών κοψιμάτων, απαιτούμε συλλογική αναβαθμολόγηση.
Δε δεχόμαστε να μας αντιμετωπίζουν ως ύποπτους στη διαδικασία της εξέτασης. Κανείς δεν έχει δικαίωμα να μας αλλάξει θέση και αίθουσα.